Hệ điều hành Linux là gì? Ưu, nhược điểm của Linux
Bên cạnh sự phát triển nhanh như vũ bão của Windows và macOS.
Hệ điều hành Linux cũng có cho mình những bước đi thật sự chắc chắn trong thị trường công nghệ vô cùng tiềm năng này.
Hôm nay các bạn cùng công ty An Nhiên tham khảo bài viết để biết nhiều hơn về ưu nhược điểm của Linux nhé!
Ngoài sự độc bá của Microsoft Windows và Mac OS thì vẫn còn đó một hệ điều hành âm thầm phát triển mang theo những đặc trưng riêng, đó chính là Linux.
Vậy hệ điều hành Linux là gì, nó có những điểm mạnh và điểm yếu nào? AnNhienPro sẽ nói rõ hơn về vấn đề này.
1.Linux là gì?
Linux là gì? Đây là 1 hệ điều hành của máy tính và đã được phát triển vào những năm 1991. Linux được phát triển nên dựa vào hệ điều hành Unix và viết bằng ngôn ngữ C.
Hệ điều hành Linux đang được phát hành miễn phí trên thị trường và cũng có nhiều những ưu điểm vượt trội.
Vì vậy hệ điều hành Linux vẫn giữ được chỗ đứng trong lòng người dùng trước những ông lớn ví dụ như macOS hay Windows.
Linux là tên gọi của hệ điều hành Linux và cũng là tên hạt nhân của chính hệ điều hành đó. Nó là phần mềm tự do, đại diện điển hình cho việc phát triển mã nguồn mở.
Ai tạo ra hệ điều hành Linux
Phiên bản Linux đầu tiên 1.0 do sinh viên Đại học Helsinki (Phần Lan) Linus Torvalds viết vào năm 1991. Hệ điều hành Linux ra mắt thị trường vào năm 1994 dưới bản quyền của GNU General Public License.
Vì thế, hầu hết mọi người đều có thể tải hay xem mã nguồn Linux.
Với phiên bản khởi đầu này, Linux chỉ phát triển cho dòng vi xử lý 386. Tuy nhiên, đến nay, hệ điều hành đã hỗ trợ cho khá nhiều vi xử lý và ngày càng được sử dụng phổ biến từ máy tính cá nhân.
Ngay đến cả siêu máy tính hay thiết bị nhúng (điển hình là thiết bị di động) cũng sử dụng hệ điều hành Linux
Thực chất, Linux là tên dùng để chỉ nhân Linux. Tuy nhiên, cái tên này lại được sử dụng khá phổ biến để miêu tả về một hệ điều hành tạo ra bởi nhiều yếu tố như : nhân Linux, các thư viện, công cụ GNU, các bản phân phối Linux.
Hay nói cách khác, cũng giống như Windows và Mac OS. Hệ điều hành Linux chính là tập hợp nhiều phần mềm là máy chủ, ngôn ngữ lập trình, hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu, môi trường làm việc desktop (GNOME và KDE), các ứng dụng văn phòng (OpenOffice, LibreOffice).
Công ty nào đang phát triển Hệ điều hành Linux
Hiện nay, IBM và Hewlett-Packard hỗ trợ phát triển hệ điều hành Linux. Nhờ thế, nó đang dần bắt kịp các phiên bản Unix độc quyền.
Và ở một vài lĩnh vực, hệ điều hành Linux cũng trở thành một đối thủ đối với “ông lớn” Microsoft Windows.
Hệ điều hành Linux được phát hành miễn phí nên đây cũng là lợi thế giúp gia tăng số lượng người sử dụng Linux.
Tuy nhiên, nếu xét về số lượng thiết bị tương thích thì Linux vẫn không thể so sánh được với Windows.
2.Cấu trúc hệ điều hành Linux
+ Kernel
Hay được gọi là phần Nhân vì đây là phần quan trọng nhất trong máy tính bởi chứa đựng các module hay các thư viện để quản lý, giao tiếp giữa phần cứng máy tính và các ứng dụng.
Tham khảo ngay TẠI ĐÂY để biết thêm về phiên bản cũng như các thông tin cập nhật của phần Kernel của Linux.
+ Shell
Shell là phần có chức năng thực thi các lệnh (command) từ người dùng hoặc từ các ứng dụng yêu cầu, chuyển đến cho Kernel xử lý. Shell chính là cầu nối để kết nối Kernel và Application, phiên dịch các lệnh từ Application gửi đến Kernel để thực thi.
Có các loại Shell như sau: sh (the Bourne Shell), bash(Bourne-again shell), csh (C shell), ash (Almquist shell), tsh (TENEX C shell), zsh (Z shell).
+ Application
Đây là phần quen thuộc với chúng ta nhất, phần để người dùng cài đặt ứng dụng, chạy ứng dụng để người dùng có thể phục vụ cho nhu cầu của mình.
3.Ưu, nhược điểm của hệ điều hành Linux
– Ưu điểm
+ Miễn phí và được hỗ trợ các ứng dụng văn phòng OpenOffice và LibreOffice.
+ Tính bảo mật cao.
+ Tính linh hoạt, người dùng có thể chỉnh sửa hệ điều hành để phù hợp với nhu cầu sử dụng của mình.
+ Không lo sợ giật, lag, không chạy nổi,…trên các máy tính có cấu hình không cao.
Tính ổn định cao
Ưu điểm nổi bật của hệ điều hành Linux là gì? Theo đó hệ điều hành này đang có khả năng cùng một lúc xử lý những khối lượng công việc lớn và ít xảy ra tình trạng mất ổn định, xuống cấp.
Chính vì vậy nơi đang là sự lựa chọn vô cùng hoàn hảo dành cho những doanh nghiệp nhờ vào việc hạn chế những rủi ro xảy ra một cách tối đa của hệ điều hành.
+ Bản quyền:
Hiện nay, ở Việt Nam nói riêng thì tỷ lệ người sử dụng Windows lậu đang chiếm con số rất cao. Và nếu bạn là một người nguyên tắc và chú trọng nhiều đến vấn đề bản quyền thì chắc hẳn bạn sẽ rất khó chấp nhận điều đó.
Lợi thế của Linux chính là nền tảng mã nguồn mở và miễn phí. Nếu như sử dụng Windows bản quyền và bộ Microsoft Office bản quyền thì bạn sẽ phải chi khoảng vài triệu.
Còn Linux thì không, bạn sẽ không phải bỏ xu nào mà vẫn sử dụng đầy đủ các tính năng, cũng như bộ ứng dụng văn phòng miễn phí như OpenOffice và LibreOffice.
+ Bảo mật
Nếu như trên Windows bạn luôn phải chật vật đối mặt với ngày càng nhiều những con virus, mã độc,… thì bạn lại được an toàn khi sử dụng Linux, bởi vì đơn giản, tất cả bọn chúng đều không thể hoạt động được trên nền tảng này. Công việc của bạn chỉ là xóa khi thấy bọn chúng trong USB hay ổ cứng di động.
+ Linh hoạt
Trên Linux, nếu bạn có nhiều hiểu biết về nó, bạn có thể dễ dàng chỉnh sửa theo ý mình, còn trên Windows, nếu không có sự chấp thuận của Microsoft bạn sẽ không được phép làm điều đó.
Hơn nữa, Linux còn mang lại sự tương thích với rất nhiều môi trường khác nhau và đây là một môi trường lý tưởng cho các lập trình viên cũng như các nhà phát triển.
4.Hoạt động mượt mà trên các máy tính có cấu hình yếu
Khi Windows tung ra một bản nâng cấp phiên bản, kéo theo đó là sự nâng lên về yêu cầu phần cứng, khi đó nếu laptop có cấu hình không đủ, thì người dùng sẽ dừng lại ở phiên bản cũ đó và không còn được Microsoft “chăm lo” nữa hoặc sẽ phải nâng cấp cho phần cứng của mình.
Còn đối với Linux thì không, hệ điều hành này hoạt động mượt mà và cực kỳ ổn định trên các máy tính có cấu hình thấp và vẫn được nâng cấp, hỗ trợ thường xuyên từ cộng đồng lập trình Linux.
– Nhược điểm
+ Các nhà phát triển phần mềm vẫn chưa để tâm đến hệ điều hành tiềm năng này nên số lượng phần mềm được hỗ trợ vẫn còn hạn chế.
+ Một số nhà sản xuất không phát triển driver hỗ trợ nền tảng Linux.
Nói đi thì cũng phải nói lại, dù có những ưu điểm mạnh mẽ nhưng Linux vẫn tồn tại một số nhược điểm đáng buồn. Có lẽ vì những nhược điểm này mà Windows đang trở nên độc tôn.
+ Số lượng ứng dụng hỗ trợ trên Linux còn rất hạn chế.
+ Một số nhà sản xuất không phát triển driver hỗ trợ nền tảng Linux.
+ Khó làm quen, đặc biệt nếu bạn đã quá quen thuộc với Windows thì khi chuyển sang Linux, bạn sẽ cần một khoảng thời gian để làm quen nó.
5.So sánh hệ điều hành Windows và hệ điều hành Linux
Linux có nhiều đặc điểm tiện ích và thuận tiện, mang đến những trải nghiệm mới mẻ cho người dùng
So sánh với Windows, Linux có những khác biệt nhất định. Với những ai đã quen với hệ điều hành của Microsoft, chắc hẳn việc chuyển đổi này lúc đầu sẽ không quá dễ dàng để thực hiện. Tuy nhiên, những lợi ích mà nó mang lại chắc chắn sẽ khiến bạn hài lòng.
Theo đó, những điểm khác biệt có kể đến giữa hai hệ điều hành này là:
- Cấu trúc file
- Không sử dụng Registry
- Trình quản lý gói
- Giao diện
- Lệnh đầu cuối
- Tài khoản và quyền Users
- Một số thiết lập điều khiến khác
6.Cấu trúc file của Window khác gì với Linux?
Với Linux, các thư mục như My Documents, ổ đĩa C, ổ đĩa D sẽ được thay bằng cây dữ liệu. Các ổ đĩa sẽ được đặt vào đó, kể cả thư mục Home và Desktop.
Không sử dụng Registry
Registry là một cơ sở dữ liệu chủ cho toàn bộ các thiết lập nằm trên máy tính với chức năng nắm giữ thông tin ứng dụng, mật khẩu người dùng, thông tin thiết bị…
Tuy nhiên, Linux không sử dụng registry, mà các dữ liệu được sắp xếp dưới dạng mô đun. Để lưu dữ liệu của người dùng, Linux lưu thiết lập của mình trên cơ sở chương trình phân cấp người dùng.
Trình quản lý gói
Với Linux, các chương trình được cài đặt trong máy không ở dưới dạng *.exe như Windows mà được tập hợp trong một chương trình quản lý gói (package manager).
Với tính năng đặc biệt này, khi muốn cài đặt một chương trình về máy, người dùng không cần phải lên các trình duyệt web như chrom hay firefox để tải, mà chỉ cần tra trong các kho lưu dữ liệu của trình quản lý gói, sau đó tải về ngay tại đây.
Giao diện
Trong quá trình nâng cấp và phát triển, giao diện của Windows không có quá nhiều thay đổi. Trong khi với Linux, vì giao diện hoàn toàn tách rời với hệ thống lõi nên người dùng có thể tùy thời đổi giao diện mà không cần cài lại win.
Lệnh đầu cuối
Linux là hệ điều hành mở với các dòng code hiển thi công khai được trình bày dưới dạng một hộp đen với các dòng chữ xanh.
Tài khoản và quyền users
Hệ điều hành Linux có 3 loại users: Rugular, Administrator (root), service. Trong đó:
Rugular: là nơi lưu trữ tất cả các file và thư mục.
Administrator (root): được sử dụng khi người dùng muốn cài đặt phần mềm, thay đổi file hệ thống hoặc thực hiện các tác vụ cần quyền quản trị khác trên Linux.
Service: tăng cường tính bảo mật cho máy tính.
Trong khi Windows có 4 loại users là: Administrator, Standard, Child và Guest.
7.Các phiên bản của hệ điều hành Linux–Ubuntu
Phiên bản phổ biến nhất của Linux được người dùng biết đến là Ubuntu. Phiên bản này luôn cố gắng cải thiện để đem lại cho người dùng những ấn tượng tốt nhất khi trải nghiệm. Đây là một nhánh của Debian Linux.
Linux thường xuyên nâng cấp và phân phối đến người dùng các phiên bản điều hành mới. Hiện còn tập hợp được “kha khá” phiên bản lưu trữ, ví dụ như:
- Ubuntu
- Linux Mint
- Debian
- Fedora
- CenOS/Red Hat Enterprise Linux
- OpenSUSE/SUSE Linux Enterprise
- Mageia/Mandriva
- Slackware Linux
- Puppy Linux
Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về từng phiên bản ngay dưới đây.
Ubuntu
Ubuntu là bản phân phối hiện đại, được người dùng biết đến nhiều nhất của Linux. Mục tiêu Ubuntu là mang lại cho user trải nghiệm tốt nhất trên máy tính và máy chủ.
Ubuntu ngày càng được cải tiến cho phù hợp với yêu cầu của người dùng. Tuy nhiên không làm mất đi bản sắc riêng của mình.
Linux Mint là gì?
Đây là một trong những bản phân phối được yêu thích nhất của Linux được xây dựng trên nền tảng Ubuntu. Do đó, Linux Mint kế thừa hầu hết các phương tiện và phần mềm sở hữu độc quyền của “đàn anh” này.
Debian
Debian là một hệ điều hành bao gồm các phần mềm mã nguồn mở miễn phí và luôn được cộng đồng lập trình viên yêu thích. Mặc dù thuờng xuyên phát hành các phiên bản mới nhưng nhược điểm của Debian là cập nhật khá chậm so với các bản phân phối khác.
Fedora
Fedora chủ yếu tập trung vào các phần mềm miễn phí nên người dùng thuờng gặp phải khó khăn trong việc cài đặt các trình điều khiển đồ họa độc quyền trên Fedora. Hiện nay, phiên bản này vẫn đang không ngừng được cải tiến và phát triển thêm.
7.1 CentOS/Red Hat Enterprise Linux là gì?
Red Hat Enterprise Linux là một bản phân phối Linux thương mại dành cho máy chủ và máy trạm, được phát triển dựa trên Fedora, nhưng có một nền tảng ổn định và được hỗ trợ lâu dài hơn.
7.2 OpenSUSE/SUSE Linux Enterprise
OpenSUSE là một trong những bản phân phối khá mạnh của Linux. Đây được đánh giá là một trong những bản phân phối thân thiện nhất của hệ điều hành này với người dùng.
Mageia/Mandriva
Mageia với thiết kế linh hoạt, gọn nhẹ, đơn giản hết mức có thể. Mageia được xem là “tiền bối” trong số các bản phân phối của Linux. Bên cạnh đó, Mageia còn cung cấp các tệp cấu hình sạch được thiết kế giúp người dùng chỉnh sửa một cách dễ dàng.
Slackware Linux
Slackware là bản phân phối lâu đời nhất của của Linux, hiện vẫn được duy trì sử dụng và đều đặn đưa ra các bản phát hành mới.
Puppy Linux
Puppy Linux là một bản phân phối khá nổi tiếng của Linux được phát triển dựa trên Slackware. Puppy Linux được thiết kế để trở thành một hệ điều hành nhỏ, nhẹ, có khả năng hoạt động mượt trên các máy tính cũ.
8.Nên sử dụng phiên bản Linux nào là tốt nhất?
Theo trang web của Linux, Linux Mint hiện là phiên bản hàng đầu của Linux, trở thành “đại diện” để cạnh tranh với Windows và macOS.
Bản phân phối mã nguồn mở miễn phí này cài đặt nhanh chóng và dễ dàng chỉ cần trang bị USB hoặc DVD trắng. Linux Mint cung cấp hỗ trợ đa phương tiện cho người dùng đầy đủ khi hoàn tất cài đặt.
Các lý do người mới bắt đầu nên dùng Linux Mint:
– Chạy ngay sau khi cài đặt.
– Sử dụng ít bộ nhớ hơn.
– Kho phần mềm nhanh và nhẹ hơn.
– Nguồn cung cấp ứng dụng phong phú hơn.
– Tùy chỉnh giao diện dễ dàng hơn bất kỳ phiên bản nào.
– Kèm Codecs, Flash và các ứng dụng mặc định.
Hệ điều hành Linux là gì?
Qua bài viết trên AnNhienPro đã cung cấp một số kiến thức về hệ điều hành Linux, giúp các bạn hiểu hệ điều hành Linux là gì?
Mong rằng sau khi tham khảo bài viết bạn sẽ dùng thử và chia sẻ cho mình những cảm nhận của bạn nhé!
Nếu có bất kì khó khăn hay thắc mắc gì về các vận hành hay cài đặt hệ điều hành Linux, các bạn đừng ngại liên hệ với công ty mình nhé.
Cám ơn các bạn đã theo dõi bài viết, hẹn gặp lại ở những bài viết tiếp theo!